Wyjechaliśmy do swoich rodzinnych stron - Brodów - czternastego września 2006r. (w czwartek). Wyjazd nastąpił wcześnie rano z Legnicy, poprzez Wrocław, Gliwice, Katowice, Kraków, Tarnów, Brzesko, Rzeszów, Łańcut, do Przemyśla. Ze względu na prace drogowe przejazd trwał długo, w Przemyślu byliśmy o godzinie 20.00. Nocowaliśmy w hotelu "Gromada" na Zasaniu. Pogoda nam sprzyjała, było słonecznie i ciepło.
Wcześnie rano, w piątek 15 września, wyruszyliśmy z Przemyśla do granicy. W Medyce był ogromny sznur samochodów osobowych i tirów. Jednakże mniej więcej w ciągu jednej godziny byliśmy załatwieni i ruszyliśmy trasą w kierunku Lwów - Kijów, tak zwaną autostradą. Droga była okropna. Trzęsło, dziury, jechaliśmy jak w kołysce. Mijaliśmy Sądową Wisznię, Gródek Jagielloński, Lwów, Busk i inne miejscowości. Duże połacie ziemi leżą odłogiem. Po drodze mijaliśmy stare kapliczki, jednakże ze zmienionymi kopułami.

Olesko

Po drodze zatrzymaliśmy się w Olesku celem zwiedzenia zamku, w którym 17 sierpnia 1629r. urodził się Jan III Sobieski i Michał Korybut Wiśniowiecki w 1640r.
Olesko leży na trasie naszego przejazdu, około 70 km na wschód od Lwowa. Zamek zlokalizowany jest na wzgórzu. Został zbudowany w XIV wieku. Był wielokrotnie niszczony przez Tatarów, a jego właścicielami byli Sienieńscy, Kamienieccy, Herburtowie, Daniłowicze, Sobiescy i Rzewuscy. W dwusetną rocznicę bitwy wiedeńskiej zamek został wykupiony przez władze galicyjskie i starannie odnowiony. Później był kilkakrotnie niszczony i odbudowywany. Po drugiej wojnie światowej, ponownie odbudowany w latach 1961-65. Od roku 1975 mieści się w zamku filia lwowskiej galerii obrazów. Ekspozycja obejmuje dzieła malarstwa, rzeźby, ikony, gobeliny, różnorakie sprzęty pochodzące z kościołów, dworów i cerkwii, opustoszałych po II Wojnie. Najcenniejszą pozycją jest obraz "Bitwa pod Wiedniem" pędzla Altomontego.

Przy drodze do Brodów stoi monumentalne kuriozum minionej epoki - gigantyczny pomnik armii konnej Budionnego, która właśnie w tym miejscu została zatrzymana przez Polaków w marszu na Lwów w sierpniu 1920r.

Podhorce

Niedaleko Oleska leżą Podhorce, które zwiedziliśmy.
Hetman Stanisław Koniecpolski (właściciel Brodów) zakupił w 1637r zakupił Podhorce i okoliczne wsie i wybudował pałac, mający stanowić letnią rezydencję. Prace wykończeniowe i dekoracyjne trwały dwadzieścia lat. Później jego wnuk, w 1682r., zapisał dobra Sobieskim. W kilkadziesiąt lat później, w 1720 roku, Konstanty Sobieski sprzedał zamek wraz z dobrami Rzewuskim, którzy rezydencję przebudowali i nadali jej obecny kształt. We wnętrzach zamku mieściła się galeria malarstwa licząca ponad pięćset obrazów, głównie kopie wielkich malarzy lub dzieła malarzy miejscowych, osób panujących i wybitnych osobistości Rzeczypospolitej. W. Rzewuski zatrudniał nadwornego malarza Sz. Czechowicza, który pozostawił ponad sto dzieł. Ostatnim właścicielem z Rzewuskich był Leon Rzewuski, który w 1685r. sprzedał dobra z pałacem księciu Sanguszce. Ostatni właściciciel Podhorców, książę Sanguszko, w obliczu II Wojny Światowej, wywiózł główne dzieła z Podhorców i Gumnisk i poprzez Rumunię ulokował je w Brazylii, w Sao Paolo. Część zbiorów podhoreckich znajduje się w Tarnowie, w muzeum.
Najcięższe czasy dla Podhorców przypadły na II Wojnę Światową i lata władzy sowieckiej. Po wojnie w pałacu urządzono szpital dla osób chorych na płuca. Sale podzielono na małe salki. W latach 50-tych wybuchł pożar, który zniszczył wspaniałe stropy sal. W jego murach kręcono wielokrotnie filmy, między innymi "Potop". Obecnie pałac należy do Lwowskiej Galerii Sztuki. Wewnątrz jest zupełnie zdewastowany. Obok zamku, w parku, znajduje się kościół zamkowy, p.w. św. Józefa, później parafialny, ufundowany w latach 1752-66 przez Rzewuskich i pełniący funkcję swoistego mauzoleum rodu.

Brody

Późnym popołudniem w piątek, 15 września, dotarliśmy do Brodów, gdzie siostry Sercanki i księdzem Piotrem i polskimi mieszkańcami Brodów witali nas śpiewem, chlebem i solą na progu swojego domu przy ulicy F. Westa 28.
Przyjęcie było bardzo serdeczne. Przekazaliśmy na ręce sióstr dary Koła Przyjaciół Brodów dla mieszkańców Brodów - głównie dzieci i ludzi w podeszłym wieku. Po obiedzie, na którym były były ruskie pierogi i barszcz, objedzeni, wyruszyliśmy do hotelu, żeby się rozlokować.
Mając niewiele czasu, wyruszyliśmy jeszcze w miasto, każdy w swoją stronę, która go ciekawiła. Przechadzka trwała krótko, gdyż wieczorem było spotkanie z księżmi i siostrami na ulicy Westa. W trakcie tego spotkania wyświetlono film dotyczący walki o stary brodzki kościół p.w. Podwyższenia Krzyża Świętego. Walka o kościół rzymsko-katolicki trwała kilka miesięcy. Ludzie modlili się na ulicy i wysłuchiwali mszy św. W deszczu i śniegu. Jednakże kościół rzymsko-katolicki przekazano na cerkiew greko-katolicką i od tej pory, czyli od 1992r. czynna jest tam cerkiew po pewnych zmianach zewnętrznych i wewnętrznych.
Przez dłuższy czas kościoła rzymsko-katolickiego nie było. Msze św. odprawiały się pod gołym niebem, wreszcie ustawiono barak - kaplicę, w której odprawiane są msze św. obok tej kaplicy jest budowany od kilku lat kościół rzymsko-katolicki, w tym roku został pokryty blachą.

Poczajów

Szesnastego września, w sobotę, po mszy św., około 10.00, wyruszyliśmy na zwiedzanie okolic Brodów, poprzez Radziwiłłów dotarliśmy do Poczajowa. Towarzyszyli nam s. Michaela i organista z kaplicy brodzkiej, p. Władysław Olszewski, jako przewodnik. Ławra Poczajowska przedstawia się okazale, kapie od złota. Na teren Ławry kobiety wpuszczane są jedynie w spódnicach (nie spodniach) i w chustkach na głowie. Monastyr w Poczajowie jest ośrodkiem kultu maryjnego, miejsce święte prawosławia. Jego początki sięgają XIV wieku, kiedy to w pieczarach zamieszkiwali prawosławni mnisi. Wówczas również wystawiono cerkiew i klasztor. Najświętsza Bogurodzica, która pozostawiła tu ślad swojej stopy, objawiła się na szczycie góry w słupie ognia. W tym miejscu powstało źródło, którego woda uzdrawia przybywających pielgrzymów. W 1597r. szlachcianka Anna z Kozińskich Hojska, przekazała klasztorowi cudowną ikonę Bogurodzicy. Ikona słynąca cudami przyciągała pielgrzymów z całej Rzeczypospolitej z Poczajowa, jako do ruskiej Częstochowy. Przez około 100 lat monastyr był zajęty przez grekokatolików. Od 1832r. po powstaniu listopadowym, władze carskie skasowały zakon bazylianów, a klasztor przeszedł w ręce zakonników prawosławnych. Unia brzeska została zniesiona dekretem carskim, a grekokatolików siłą wcielono do prawosławia. Monastyr jest żywym ośrodkiem religijnym prawosławia do dnia dzisiejszego.

Z Poczajowa, po zrobieniu kilku zdjęć, i przy nie najlepszej pogodzie, wyruszyliśmy do Krzemieńca.

Krzemieniec

W drodze do Krzemieńca mijaliśmy głównie pola leżące odłogiem, gdzieniegdzie leżały wsie zaniedbane, bez nowych domów, ze starymi drzewami owocowymi, bez nowych nasadzeń. Tych wsi było bardzo niewiele, polskie wsie zniknęły w czasie II wojny światowej, wymordowane przez bandy UPA, po tych wsiach nie zostały nawet kominy, ani drzewa owocowe.
Krzemieniec pięknie położony w długim jarze Gór Krzemienieckich, dzięki pięknym widokom ziemia krzemieniecka była nazwana Wołyńską Szwajcarią, a Krzemieniec Atenami Wołynia. Otoczony jest kilkoma wzniesieniami: najważniejsza jest Góra Bony z ruinami dawnego zamku, zwana też Górą Zamkową. W 1536r. zamek wraz z miastem otrzymała królowa Bona, była ona fundatorką pierwszej krzemienieckiej fary.
Charakterystyczną budowlą Krzemieńca jest barokowy zespół kościoła i klasztoru jezuitów wzniesiony przez Wiśniowieckich w latach 1720-40. Po kasacie zakonu jezuitów w 1773r. obiekty klasztorne przekazano Komisji Edukacji Narodowej (KEN). Z nią związane są początki najpierw gimnazjum (1805), a później liceum (1818). Założycielem tych szkół był Tadeusz Czacki, wspierany przez H. Kołłątaja i A. Czartoryskiego. Była to wzorowa szkoła średnia, mająca w założeniu twórców stać się zalążkiem przyszłego uniwersytetu. T. Czacki czuwał nad wychowaniem młodzieży i obyczajami.
Starannie dobrane grono profesorskie stanowili: J.Lelewel, A.Feliński, E.Słowacki, J.Korzeniowski. Liceum zamknięto w 1831r. po powstaniu listopadowym, a bogata biblioteka i zbiory uczelni stały się zaczątkiem Uniwersytetu Kijowskiego. W 1922r. na rozkaz Piłsudskiego Liceum Krzemienieckie wznowiło działalność, która trwała do 1939r. Krzemieniec związany jest również z naszym poetą Juliuszem Słowackim, który tu urodził się 4 IX 1809r., mieszkał i uczęszczał do Liceum Krzemienieckiego. Jego ojciec był profesorem w tym liceum. W dworku J.Słowackiego obecnie znajduje się muzeum a na terenie pomnik J. Słowackiego. Dworek Słowackiego - jego muzeum jest pięknie odnowione i wewnątrz ciekawie wyposażone (przez polską stronę rządową).
W Krzemieńcu jeszcze mieszka dużo Polaków i stan zabytków polskich jest w znacznie lepszym stanie aniżeli w innych miejscowościach dawnych Kresów Polski.
Końcowym etapem zwiedzania w tym dniu, 16 IX 2006r., w sobotę, był Podkamień.

Podkamień

Z Krzemieńca wyruszyliśmy do Podkamienia, naszej podolskiej Częstochowy. Podkamień położony jest na południowy-wschód od Brodów. W granicach Rzeczypospolitej znalazł się w XIV wieku. Podkamień nazwę swą wywodzi od olbrzymiej samotnie stojącej skały, wznoszącej się u stóp zespołu klasztornego, a cała góra została nazwana Świętą Górą Różańcową.
Już na przełomie XVI i XVII wieku istniał tu zamek Cetnerów oraz kaplica z cudownym obrazem Matki Boskiej Podkamieńskiej (jest to kopia obrazu Matki Boskiej Śnieżnej, Santa Maria Maggiore), dzięki któremu miejscowość stała się jednym z największych sanktuariów maryjnych na Rusi Czerwonej. Świętym wizerunkiem opiekowali się dominikanie, dla których Baltazar Cetner wybudował w latach 1612-95 ufortyfikowany klasztor, kościół ukończono dopiero w drugiej połowie XVIII wieku. Klasztor i kościół był kilkakrotnie napadany przez Tatarów i całkowicie niszczony, ostatnio w 1519r., latem klasztor i kościół zrównano z ziemią. Pomocy w odbudowie kościoła i klasztoru udzieliła rodzina Sobieskich. Król Jan III odnosił się do tego miejsca z wielkim pietyzmem. Najważniejszą datą w historii Podkamienia jest rok koronacji obrazu Matki Bożej w 1727r. Świątynia ostateczny kształt otrzymała pod koniec XVIIIw., stąd jej styl barokowy. Po rozbiorach Polski dominikanie pozostali w Podkamieniu, ale klasztor pozbawiono majątku. W czasie I wojny światowej uległ on całkowitemu zniszczeniu. Wraz z kościołem spalono bezcenną bibliotekę (5 tysięcy tomów, w tym liczne rękopisy) oraz obrazy Sz. Czechowicza: "Madonna" i "Święta Katarzyna".
Lata międzywojenne były dla Podkamienia okresem stabilizacji i ożywienia działalności kaznodziejskiej i pedagogicznej (szkoła podstawowa). Wybuch II wojny światowej był tragiczny dla klasztoru, mieszkańców Podkamienia, uciekinierów z Wołynia i okolicy. 12 III 1944r. duży oddział UPA wzmocniony siłami "Ukrainische Hilfspolizei" wtargnął podstępnie do klasztoru i wymordował ok. 300 Polaków, łącznie z miasteczkiem zginęło ok. 800-900 osób. Gdy ziemie zagarnął Związek Radziecki dominikanie musieli natychmiast opuścić klasztor, powstała w nim spółdzielnia rzemieślnicza, a później szpital psychiatryczny. Obecnie klasztor został przekazany greko-katolickim mnichom. W podobnym stanie ruiny znajduje się klasztor. Obecny stan kościoła i klasztoru przywołał tragiczne wspomnienia z II wojny światowej - rzeź Polaków. Polski zabytek jest w stanie opuszczenia i całkowitej degradacji. Dookoła czarnoziem leży odłogiem, okolica robi wrażenie wymarłej, drogi są w stanie katastrofalnym, trzęsie i kurzy się za samochodem.

Późnym popołudniem, po zwiedzeniu smutnego byłego sanktuarium, przyjechaliśmy do Brodów. Po obiedzie ok. 18.30 było spotkanie z polskimi mieszkańcami Brodów. W czasie spotkania rodzina p.p. Olszewskich pięknie grała: p. Olszewska na bandurze, a p. Olszewski na gitarze, a ich synek Julek pięknie śpiewał. Spotkanie odbyło się w serdecznej atmosferze. Poczęstowano wszystkich ciastem i herbatą.
17 września 2006r., była to niedziela, o 9.00 była msza św. Kościół udekorowano biało-czerwonymi kwiatami. Na tej mszy przekazano dary od Koła Przyjaciół Brodów dla kościoła w Brodach, tj. monstrancję, kielich i patenę. .
Księża na nasze ręce przekazali serdeczne podziękowanie za dary Koła Przyjaciół Brodów. Kazanie wygłosił ksiądz Piotr - wikary, związane ono było z naszym pobytem i zaangażowaniem Koła w sprawy kościoła i ludzi z Brodów. Po mszy św. odbyło się przedstawienie religijne w wykonaniu dzieci i młodzieży polskiej.
Na koniec goście z Polski, księża, siostry i niektórzy mieszkańcy Brodów ustawili się do wspólnego zdjęcia na tle budującego się kościoła. Wówczas to nastąpiło oficjalne pożegnanie z księżmi i mieszkańcami Brodów.

Jeszcze pozostało nam 3 godziny czasu na zwiedzanie miejsc bliskich sercu, na odwiedzenie krewnych na cmentarzu, lub zwiedzenie zabytków: zamek, muzeum, Rojekówka, budynek Brygady, w której stacjonował gen. W.Anders oraz szkoła, do której się chodziło. Czas szybko mijał. W muzeum historycznym Brodów wśród ekspozycji odkryliśmy artykuł z następującym napisem: "Polski okupacyjny reżim 1920-1939r". Około 15-tej, po pożegnaniu Sióstr Sercanek i niektórych brodzian, wyruszyliśmy w drogę powrotną. Koło Teatru Wielkiego we Lwowie czekała na nas s. Maksymilla, i razem z nią pojechaliśmy na ul. Łyczakowską. W tym dniu zwiedziliśmy jeszcze kościół św. Antoniego i dostaliśmy kwaterę w zaniedbanym, niewykończonym domu.
Nazajutrz, 18 IX 2006r., wyruszyliśmy na zwiedzanie Lwowa, najpierw na cmentarz Łyczakowski i Cmentarz Orląt. Później, po spotkaniu z siostrami na ul. Piekarskiej, zwiedziliśmy centrum Lwowa: Teatr Wielki, Katedrę Ormiańską i Katedrę Łacińską. Niektórzy z nas zaopatrzyli się w pamiątki kresowe jak drewniane puzderka, serwetki, obrusy i inne drobiazgi - oczywiście na tzw. Krakidałach koło teatru. S. Maksymilla odprowadziła nas w drodze powrotnej do Polski, aż do rogatek Lwowa.